Booker Prize 2025

 📚 Booker Prize 2025 – zwycięzca, o którym będzie głośno: David Szalay i jego „Flesh”

Co roku w świecie literatury dzieje się coś, co można porównać do rozdania Oscarów – ogłoszenie laureata The Booker Prize. To jedna z najstarszych i najbardziej prestiżowych nagród literackich przyznawanych autorom piszącym po angielsku. Jeśli jakaś książka zdobywa Bookera, możesz być pewien, że będzie o niej głośno na całym świecie.

W 2025 roku po statuetkę sięgnął David Szalay, nagrodzony za swoją kontrowersyjną, poruszającą i świetnie skonstruowaną powieść Flesh.

Skąd wziął się Booker? – krótka historia

Nagroda Bookera powstała w 1969 roku w Wielkiej Brytanii, aby wyróżniać najlepszą powieść roku napisaną w języku angielskim i opublikowaną w krajach Wspólnoty Narodów. Początkowo fundatorem była firma spożywcza Booker-McConnell – stąd nazwa.

Z czasem nagroda stała się globalnym fenomenem. W 2014 roku rozszerzono zasady i odtąd nominowani mogą być wszyscy autorzy piszący po angielsku, niezależnie od kraju pochodzenia.
Dziś Booker to synonim jakości i literatury, która porusza najważniejsze tematy współczesności.

Kim jest David Szalay?

David Szalay to kanadyjski pisarz pochodzenia węgierskiego, znany z niezwykłego talentu do obserwowania ludzi i rozkładania ich na czynniki pierwsze. Jego poprzednia książka, All That Man Is, była finalistką Bookera – więc można powiedzieć, że autor od lat „krążył” wokół nagrody.

Szalay pisze z chirurgiczną precyzją. Interesują go codzienne sytuacje, chwilowe słabości, motywacje i emocje, które rzadko ktoś nazywa głośno. To literatura, która nie ocenia, ale pokazuje człowieka takim, jaki jest – czasem zagubionym, czasem impulsywnym, czasem zbyt odważnym albo zbyt słabym.

O czym jest „Flesh”?

„Flesh” to portret mężczyzny – Istvána, który dorasta na węgierskim blokowisku, w świecie, gdzie o wszystkim decydują pieniądze i siła.

Uczy się świata przez to, co najbardziej konkretne: głód, strach, ból, pożądanie. Jest przymusowa zasadnicza służba wojskowa, są dorywcze prace, jest wreszcie emigracja do Wielkiej Brytanii i robota przy ochronie londyńskich elit. Każdy etap życia Istvána ma swój ciężar i zostawia ślad na skórze.

Styl autora jest skrajnie oszczędny. Szalay skupia się na ciele i czynach bohatera, unikając introspekcji.

To proza o byciu człowiekiem w świecie, w którym kapitał i władza mówią głośniej niż słowa — intymna, bez upiększeń, niepokojąco prawdziwa.

Dlaczego „Flesh” zdobyło Bookera?

Jury uzasadniło wybór jasno: powieść jest literacko wybitna, a jednocześnie brutalnie szczera.
Szalay nie boi się trudnych tematów, ale podaje je tak, że czytelnik nie czuje się oceniany. To literatura, która zostawia w głowie więcej pytań niż odpowiedzi – i to jej siła.