Dzień Uwięzionego Pisarza 2022

„Myślę, że w miejscach takich jak to, gdzie wszystko jest zakazane, siła jednego pióra jest ogromna. Ponieważ oni wiedzą, że pisanie ma magiczną siłę i są wobec niej bezsilni. Mam uczucie jakbym była z wami zawsze i może dlatego nigdy nie czuję się bezbronna”.

Zehra Doğan

Na 15 listopada przypada święto – „Dzień uwięzionego pisarza” zainicjowane przez międzynarodowe stowarzyszenie pisarzy PEN Club. Ma na celu zwrócenie uwagi na skalę prześladowań oraz przemocy, która skierowana jest w stronę pisarzy i dziennikarzy na całym świecie.

Okazuje się, że każdego roku przetrzymuje się w więzieniach setki autorów, których prace skupiają się na wyjawianiu prawdy. Piszą o łamaniu praw człowieka, nadużyciach ze strony władz, molestowaniach seksualnych i wielu innych. Właśnie z tego powodu są przetrzymywani w więzieniach, tracą zdrowie oraz niejednokrotnie nawet życie.

Z tego powodu, by uczcić pamięć oraz działania każdego z autorów, przedstawiamy kilku z nich:

Salman Rushdie (ur. 1947 roku w Bombaju) jest autorem wielu książek, z których najpopularniejszą jest „Szatańskie wersety”. Powieść, która pierwszy raz ukazała się w 1988 roku (w Polsce w 1992 roku) odnosi się do wersetów Koranu, opisujących trzy przedimslamskie bóstwa.

Salman został objęty fatwą i ogłoszono na nim wyrok śmierci, w wyniku czego musiał się ukrywać przez 10 lat, a jego książki były palone na stosach. Krótko po ogłoszeniu fatwy doszło do ataków na osoby, które przyczyniły się do wydania „Szatańskich wersetów”, z których najpoważniejszy był atak na Hitoshiego Igarashi, skutkujący śmiercią tłumacza. Salman Rushdie również został zaatakowany 12.08.2022, gdy brał udział w spotkaniu na temat wolności słowa oraz Ameryki jako azylu dla pisarzy doświadczających prześladowań. 

Aslı Erdoğan (ur. 1967 roku w Stambule) z wykształcenia jest fizykiem. W działalność na rzecz praw człowieka zaangażowała się w 1993 roku, rok później zadebiutowała jako pisarka. Porusza m.in. tematy nadużyć policji, tortur, gwałtów na kobietach, rzezi Ormian oraz prześladowań Kurdów.

Wielokrotnie jej grożono, przez co dwa razy wyjechała z Trucji. Gdy azyl przyznała jej ogranizacja Międzynarodowej Sieci Miast Pisarzy Uchodźców (ICORN). przez pewien czas mieszkała w Krakowie. Natomiast w 2016 roku została aresztowana pod zarzutem działalności terrorystycznej.

Ostatecznie zarzut uchylono, lecz Aslı Erdoğan ma zakaz opuszczania kraju.

Swiatłana Aleksijewicz (ur. 1948 w Stanisławowie) jest autorką wielu książek, pracowała również jako dramaturg i scenarzystka, a w 2015 roku otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za „polifoniczny pomnik dla cierpienia i odwagi w naszych czasach”. W swoich dziełach porusza tematy dotyczące m.in. katastrofy w Czarnobylu, II wojny światowej oraz samobójstw. Z powodu jej krytycznego nastawienia do polityki Alaksandra Łukaszenki, jej dzieła nie są wydawane w Białorusi.

Lecz pisarzy oraz dziennikarzy, którzy doświadczają różnego rodzaju przemocy jest mnóstwo. W każdej chwili, na całym na świecie. Dlatego w 2005 roku z inicjatywy PEN International powstała organizacja Międzynarodowa Sieć Miast Pisarzy Uchodźców (ICORN), która skupia miasta oraz regiony, oferujące schronienie prześladowanym twórcom. Do sieci należy m.in. Kraków.

Źródło 1
Źródło 2
Źródło 3
Źródło 4
Źródło 5
Źródło 6
Źródło 7
Źródło 8