Przejdź do głównej zawartości

Dzień zadumy, zatrzymania się na chwilę....

..."Jak obchodzone jest to święto w naszym kraju, każdy doskonale wie: wiele rodzin odwiedza groby swoich najbliższych zmarłych, aby zapalić znicz, zostawić kwiaty i zadumać się przez chwilę. Jest to dzień wolny od pracy, obchodzony w tradycji Kościoła Katolickiego 1 listopada".



Krótko o historii Wszystkich Świętych...

Uroczystość Wszystkich Świętych wywodzi się głównie z czci męczenników umierających za Chrystusa. Od 610 r. n.e. święto to było wyznaczone na 13 maja, a jego obchodzenie rozpoczął papież Bonifacy IV, który ustanowił je na pamiątkę otrzymania pogańskiej świątyni od cesarza, w której złożono szczątki męczenników. Następnie w 731 roku papież Grzegorz III przeniósł tę uroczystość z dnia 13 maja na 1 listopada. Dlaczego? Z niezwykle pragmatycznego powodu: ówcześni mieszkańcy Rzymu mieli problem z wykarmieniem tysięcy pielgrzymów, którzy na ten czas przybywali do Wiecznego Miasta – po prostu kończyły się zapasy jedzenia, które zgromadzono na zimę, a do letnich zbiorów było jeszcze daleko. W 873 roku papież Grzegorza IV ustanowił, że tego dnia będą wspominani nie tylko męczennicy, ale wszyscy święci Kościoła Rzymskokatolickiego. Dzisiaj ten dzień kojarzy się powszechnie z pamięcią o przodkach.

Wszystkich Świętych w Polsce

W Polsce święto pojawiło się za sprawą Kościoła Katolickiego. Swoje korzenie ma też w zwyczajach pogańskich znanych z dziadów (to ten przedchrześcijański obrzęd, którego istotą było „obcowanie żywych z umarłymi”, a konkretnie nawiązywanie relacji z duszami przodków), które potem zostały zaadaptowane przez Kościół dla nowego święta. W czasach PRL-u było ono znane jako Święto Zmarłych lub Wszystkich Zmarłych. Tradycyjnie tego dnia wierni tłumnie odwiedzają cmentarze, aby na chwilę zadumać się przy grobach swoich bliskich. Dekorują je kwiatami i zniczami. Znicze płoną na grobach powstańców, na wojskowych kwaterach cmentarnych, przy tablicach pamiątkowych postawionych ku pamięci poległych i zabitych w wojnach, płoną na grobach ludzi zasłużonych dla kraju i jego kultury oraz pojawiają się na opuszczonych mogiłach, o których nikt już nie pamięta. Jest to także dzień pamięci narodowej.

Jak wygląda dzień Wszystkich Świętych i Święto Zmarłych w innych krajach?

HISZPANIA – Día Todos los Santos/Tosantos

Stare hiszpańskie cmentarze 1 listopada pełne są starszych osób ubranych na czarno. Jeżeli popatrzysz na nie z bliska, zauważysz, że wyglądają one inaczej niż te, które znamy z Polski. Tam często można spotkać nagrobki, wielkie panteony i rodzinne grobowce. Hiszpanie składają na nich kwiaty, modlą się za dusze zmarłych i zapalają… elektryczne lampki. Z tym dniem powiązane są niektóre święta obchodzone lokalnie. Przypadają one głównie na 31 października – wigilię Día Todos los Santos. Dziwnym i zarazem jedynym w swoim rodzaju zwyczajem, jest święto Tosantos, które obchodzi się Kadyksie (w Andaluzji). Wtedy, w halach miejskich targowisk są wydzielane miejsca, gdzie układa się kompozycje z dość osobliwych kukieł, a mianowicie głów zwierząt (np. kurczaków, świń czy ryb) oraz warzyw, które przebiera się w taki sposób, aby kojarzyły się ze światem polityki, filmu i sportu. Z kolei w Katalonii, w tę samą noc, odbywa się fiesta Castañada, wtedy można kupić grillowane słodkie kasztany, pieczone bataty oraz słodycze panellets (owalne w kształcie ciastka, wypiekane z masy z mielonych migdałów, cukru, jajek i skórki cytrynowej oraz obtoczone w orzeszkach piniowych). W tym czasie popularnymi słodyczami są też kości świętego (huesos de santo). Są to białe, marcepanowe rurki nadziewane masą z żółtek i cukru.

JAPONIA

W zależności od regionu święto O-bon, które ma już ponad 500 lat tradycji, przypada w połowie lipca lub sierpnia. Wtedy, według wiary Japończyków dusze zmarłych wracają na Ziemię, a aby ułatwić im trafienie do domów, ustawia się latarnie tzw. mukaebi, czyli „ognie powitalne”. W tym czasie wielu Japończyków robi sobie dzień wolny od pracy i wyrusza w rodzinne strony (nie jest to dzień ustawowo wolny od pracy), odwiedza i porządkuje groby rodzinne oraz składa na nich ofiary. W miastach i dzielnicach odbywają się lokalne festiwale, które łączy się z tradycyjnymi tańcami – bon-odori, a pod jego koniec, na rzeki puszcza się lampiony (tōrō-nagashi), aby zaprowadziły one dusze zmarłych z powrotem do ich krainy.

MADAGASKAR – Famadihana/Jamu

Famadihana/Jamu – to nie święto, ale kult zmarłych i uwierzcie, jest bardzo spektakularnie obchodzony, ponieważ w tym dniu… odgrzebuje się zmarłych. Famadihana to prawdziwy hołd dla przodków Malgaszów, ale też radość dla żywych. Wyróżnia się tam dwa obrzędy pogrzebowe: przejście ze świata żywych do zmarłych (taki nasz „zwykły pogrzeb”) oraz wejście zmarłego do świata przodków-opiekunów. Jeżeli mamy mówić o tym drugim, to trzeba wspomnieć, że taka ceremonia potrafi trwać nawet trzy dni i bierze w niej udział cały ród. Ciało przodka wyciąga się z grobu, owija nowym całunem, po czym Kapłani robią z ciałem na noszach siedem okrążeń w rytmie muzyki wokół rodzinnego grobu i składają ciało w nowym miejscu.

STANY ZJEDNOCZONE – Halloween

W USA obchodzi się All Hallows Eve (Wieczór Wszystkich Świętych), znany nam pod nazwą Halloween. Zwyczaj ten pochodzi od Celtów i został przeniesiony przez emigrantów z Irlandii do Ameryki. Głównym jego symbolem jest wydrążona dynia, w której środku pali się mała świeczka. Tego dnia dzieci i młodzież przebierają się w maski i kostiumy potworów, kościotrupów, wampirów i czarownic oraz chodzą po domach z pytaniem „cukierek albo psikus?” (Trick or Treat). W ostatnich latach można zauważyć też, że zmienia się trend i coraz częściej noszone są maski z podobiznami polityków. Pierwsze kostiumy na Halloween pojawiły się w 1930 roku.


MEKSYK – Dia de los Muertos

Atmosferę tego święta czuć zarówno przed, jak i po 1 listopada. W trakcie Dia de los Muertos cały kraj łączy się z tymi, którzy już odeszli. Czy brzmi to ponuro? Ależ skąd! To święto jest podzielone na dwie części. Pierwsza z nich odbywa się 31 października i jest poświęcona zmarłym dzieciom, których nazywa się aniołkami, a druga 1 i 2 listopada dotyczy dorosłych. Meksykanie wspominają swoich bliskich z niezwykłą radością, o czym świadczą np. udekorowane kwiatami cmentarze czy specjalnie na tę okazję posprzątane domy (przecież zmarli mogą odwiedzić swoje rodzinne strony). Często budowane są powitalne ołtarze, na których stawia się zdjęcie zmarłego, kwiaty, jedzenie i pali kadzidła, a na grobach dzieci kładzie się zabawki. Wokół grobów rozkłada się stoły i krzesła, przygotowuje się tortille, a za duszę zmarłych wypija się znaczne ilości tequili. Jednym z popularnych dań w tym dniu jest kurczak w czekoladzie. Atmosferę święta czuć również na ulicach. Stragany uginają się od pamiątek, cukrowych czaszek zdobionych lukrem i szkieletów (calaveras) poprzebieranych w stroje muzyków.

Źródło: https://www.itaka.pl/blog/poradniki/jak-wygladaja-tradycje-na-swiecie-w-dzien-wszystkich-swietych/

Komentarze